Μην ξεχνάς ότι εγώ σε έβγαλα από τα σκουπίδια, για να έρχεσαι τώρα και να μου το παίζεις μεγάλος και τρανός...
Μην ξεχνάς ότι εσύ εκείνο τον καιρό δεν άξιζες δεκάρα, ήσουν χειρότερα και από σκύλο, χωρίς σπίτι και χωρίς αφέντη και –κυρίως- χωρίς αγάπη...
Μην ξεχνάς ότι χάρη σε εμένα βρέθηκες με 3 πιάτα φαγητό, γιατί εγώ σου πρόσφερα χώρο στο «σπιτικό» μου, μέσα από την καρδιά μου.
Τώρα όμως καταλαβαίνω ότι ποτέ δεν έπρεπε να έχω μοιραστεί το στρώμα μου μαζί σου. Γιατί δεν είχες κλάση και ήσουν και κακός εραστής όταν έκανες έρωτα.
Και τώρα έρχεσαι και μου κοκορεύεσαι ότι έχεις 1000 γυναίκες από εδώ κι από εκεί... Αγαπημένε, αν δεν σε ήξερα καλύτερα, μπορεί και να το πίστευα!
Αφού ποτέ δεν κατάφερες να με κάνεις ευτυχισμένη, ποτέ δεν θα πάψεις να είσαι άχρηστος.
Γι αυτό, καλύτερα γύρνα πίσω στην γωνιά σου, πίσω στα σκουπίδια.
Από κει σε μάζεψα και από κει ποτέ δεν θα καταφέρεις να ξεφύγεις!
Que no se te olvide

Αν με κουβάλησες στο κρεββάτι σου για να κοιμηθούμε, έπρεπε να μου το έχεις πει, για να μην κάθομαι να φανατασιώνομαι και να γουστάρω ένα φτωχό ζουζούνι.
Για να κοιμάμαι έχω κρεββάτι, πιο μεγάλο και πιο ζεστό...
Εσύ ρίχνεις τζούφιες σφαίρες, δεν πυροβολείς με τίποτα, καϋμένο πιστολάκι.
Όλη την νύχτα την πέρασα ελπίζοντας, κάνοντας όνειρα μοναχούλα όσο εσύ ροχάλιζες!
Καημένο πιστολάκι, δεν πυροβολείς τίποτα, ούτε μια φορά στο τόσο!
Με ακούς άχρηστε;
Πόσο σκληρή ήταν η φύση μαζί σου!
Και μην γυρνάς από δω και από κει κάνοντας το κοκοράκι, ότι είσαι πολύ θερμός.
Σκέτα παραμύθια και ιστορίες για αγρίους.
Εσύ δεν αντέχεις τίποτα, είσαι μόνο ο Ωραίος Κοιμώμενος!
Όλη την νύχτα την πέρασα ελπίζοντας, κάνοντας όνειρα μοναχούλα όσο εσύ ροχάλιζες!
Καημένο πιστολάκι, δεν πυροβολείς τίποτα, ούτε μια φορά στο τόσο!
Pobre Pistolita

Τις προάλλες τρώγαμε στον Μεξικανό με την φίλη Nadya από την Tamaulipas και τους συντρόφους μας, όταν έκανε την εμφάνισή του ένας άνδρας ντυμένος mariachi, ακαθορίστου ηλικίας και με ακόμα πιο ακαθόριστες τραγουδιστικές και καλλιτεχνικές προθέσεις και ικανότητες. Το στερεοφωνικό χαλασμένο να γρυλλίζει και ο έτοιμος να σβήσει σαν κεράκι στον βοριά «τραγουδιστής» να παριστάνει ότι γρατζουνά την κιθάρα και ότι τραγουδά, θα μπορούσε να είναι ενοχλητικό ή αστείο, αν δεν έκρυβε μία έντονη θλίψη το θέαμα, για το τί αναγκαζόμαστε να κάνουμε προκειμένου να επιβιώσουμε.
- Θέλω να τραγουδήσω, μου ήρθε ξαφνικά φαεινή ιδέα, στην προσπάθεια να βελτιώσουμε (;) το μουσικό μέρος της βραδιάς.
- ¿De veras? Αλήθεια; ρώτησε με πονηρό βλέμμα η Μεξικάνα φίλη. Να πούμε στον mariachi να σε συνοδεύσει.
Με τα πολλά, ο «τραγουδιστής» που ήταν από το Περού, δεν είχε ιδέα από τραγούδια της «καντίνας», από rancheras και τραγούδια του «πιοτού». Το μόνο που βρήκαμε κοινό ήταν η Ιστορία Μιας Αγάπης, που την καλύτερη εκδοχή της την έχει τραγουδήσει ο Lili Boniche στα αλγερίνικα. Όταν ξεκίνησε ο «μαέστρος», που προφανώς ήξερε τόση κιθάρα όσο εγώ μαθηματικά (δηλαδή κάτω από το 0), παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της Nadyas και τις δικιές μου, εγκαταλείψαμε πολύ γρήγορα τον αγώνα, γιατί το αποτέλεσμα ήταν ... Ολυμπιακός-Ηρακλής Ψαχνών 0-10.
- Πού να του ζητούσα να παίξει και κάτι από την Paquita, γύρισα και ψυθίρησα στην φίλη μου.
- ¿Me estás oyendo inútil? (με ακούς άχρηστε;) μου απάντησε και σκάσαμε και οι δύο στα γέλια. Τα «παληκάρια» έτρωγαν τις tortillas τους κοιτώντας μας παραξενεμένα.
- Για την Paquita μιλάμε αγάπη μου, εξήγησα στον καλό μου πριν προλάβουν να μας ρωτήσουν γιατί είχαμε ξεκαρδιστεί στα γέλια.
- Ποιά είναι αυτή; ρώτησε ο σύντροφος της Nadya, που δεν έχει ακόμα καταλάβει ότι η γυναίκα του κουβαλά πίσω και μέσα της ένα σπουδαίο πολιτισμό.
- Άστο, μεγάλη ιστορία, του απάντησε ο δικός μου. Εβίβα! Ωραίο κρασί!

Την Paquita την ακούσαμε με την Λεμονιά (κατά KOSMON Citronella) για πρώτη φορά να τραγουδά για τα "σκουπίδια" στην πιο ενδιαφέρουσα μεταμεσονύχτια εποχή που "έπαιζε" τότε, στις παλιές καλές μέρες του KOSMOS 9.36. Όταν ακόμα στο forum και στο chat του σταθμού αντάλλασσαν πληροφορίες για τα μουσικά δρώμενα -και όχι μόνο- οι μουσικοί παραγωγοί με τους ακροατές και τους εραστές της παγκόσμιας μουσικής, πριν γίνουν όλα έρμαιο των φρικιών του διαδικτύου. Εκεί λοιπόν που απολαμβάναμε μουσική "διαφορετική", γιατί ο Triv (κατά κόσμον Νίκος Τριβουλίδης, σύμφωνα με ανεξακρίβωτες δημοσιογραφικές πηγές!?) τολμούσε να "παίξει" ακόμα και το αηδόνι των συνόρων του Μεξικό, την Lydia Mendoza του 30 καθώς ψάχνει πολύ αυτό που κάνει και σέβεται τους ακροατές του, ξαφνικά πήρε το αυτί μου τα σκουπίδια! Λέξη ασυνήθιστη για τα pop πρότυπα τραγουδιών, αλλά αγαπημένη στην Λατινική Αμερική. Basuras. Στην πορεία, διάβαζα ιστορία της Ισπανίας για εξετάσεις, με χαμηλή μουσική υπόκρουση κάποιων cds που μόλις μου είχε στείλει ένας καλός φίλος, όταν ξαφνικά πάλι κάτι τράβηξε την προσοχή μου. Αύξησα την ένταση, δεν μπορεί, δεν είχα ακούσει καλά, είχα θολώσει από το διάβασμα; Ένα μικρό πιστολάκι που δεν πυροβολούσε με τίποτα. Τί εννοούσε; Ένας άλλος κόσμος. Λόγια που εδώ θα μας έκαναν να γελάσουμε και να τα θεωρήσουμε κιτς. Λόγια προβλητικά, άγρια, λυσσασμένα. Αλλά τραγουδισμένα με μεξικανικό φολκλορικό χρώμα, στα όρια. Τελικά, γράφοντας αυτές τις γραμμές συνειδητοποιώ ότι δεν περιγράφονται τα τραγούδια της Paquita, πρέπει κανείς να γνωρίζει την γλώσσα και να μπορεί να συμμετάσχει για λίγο έστω σαν καλοπροαίρετος παρατηρητής στο όλο σκηνικό, για να μπορέσει να καταλάβει πού απευθύνονται, για τί μιλούν.

Γεννημένη στις 2 κάποιου Απρίλη στο χωριουδάκι του Alto Lucero στην Veracruz, η Francisca Viveros Barradas, γνωστή με το καλλιτεχνικό της όνομα σαν η "Paquita Της Γειτονιάς", ήδη μετρά πάνω 3 δεκαετίες μουσικής πορείας και περισσότερα απο 100 τραγούδια όπου εκφράζει τον καημό και τα βάσανα που υποφέρουν οι απατημένες και παρατημένες από το σύντροφό τους γυναίκες. «Ποντίκι με δυο πόδια», “Καημένο Πιστολάκι», «Χαιρέτα μου τον πλάτανο (ελεύθερη μετάφραση!)», «Τρεις φορές σε κορόϊδεψα» είναι τίτλοι θεμάτων-τραγουδιών που μετατράπηκαν σε ένα είδος ύμνου ενάντια στον βαθειά ριζωμένο machismo της λατινοαμερικάνικης κοινωνίας.
H Paquita la del Barrio έχει μετατραπεί σε σύμβολο στην Λατινική Αμερική για χιλιάδες γυναίκες που έχουν ταυτιστεί με τη ζωή και τα τραγούδια της, όπου εκφράζει την απέχθεια και την οργή για την ανδρική προδοσία. Η Μεξικάνα καλλιτέχνιδα έχει μεγαλύτερο ερμηνευτικό χάρισμα και συναίσθημα από μια τραγουδίστρια της ροκ, όπου η δύναμη στην ερμηνεία είναι απολύτως απαραίτητη για να μεταδωθεί το μήνυμα. Γιατί το τραγούδι της το σαρώνει ο πόνος της ζωής, όπως λέει και η ίδια.
Η ίδια πάντως διαβεβαιώνει ότι δεν μισεί τους άνδρες. Τραγουδά μόνο για αυτούς τους ξεδιάντροπους που δεν σέβονται μία γυναίκα. Λέει ότι τραγουδά μόνο για καταστάσεις που έζησε, για γεγονότα που χάραξαν και πλήγωσαν την ψυχή της. Ζόρικη ζωή, από την αρχή ξεκίνησε με προδοσίες. Ο πρώτος της άνδρας, 44 χρόνων όταν η Paquita στα 15 της ζαλίστηκε από τις χάρες του και τον ερωτεύθηκε τρελλά... Έμεινε έγκυος, παντρεύτηκε και πολύ γρήγορα ανακάλυψε ότι εκείνος είχε ήδη άλλη μια οικογένεια σε διπλανό χωριό. Χωρίς οικονομική στήριξη και όντας ακόμα ανήλικη, δεν κατάφερε να τον εγκαταλείψει και συνέχισε να ζει κάτω πλέον από τις συνθήκες της διπλής ζωής του συντρόφου. Όταν τον εγκατέλειψε 7 χρόνια αργότερα, είχε ήδη άλλα δύο παιδιά μαζί του. Για τον δεύτερο άνδρα της έχω αντιφατικές πληροφορίες. Κάποιες λένε ότι και εκείνος της έκρυψε ότι δεν ήταν μονογαμικός, καθώς και ότι είχε ήδη μια δωδεκάχρονη κόρη. Βρε τί έκαναν οι άνδρες πριν 20-30 χρόνια στο Μεξικό! Και ότι άλλη μια φορά εξαπατημένη, η Paquita μάζεψε τα παιδιά της και αποχώρησε. Πρόσφατα όμως διάβασα ότι τελικά έζησε μαζί του 30 χρόνια μέχρι που τους χώρισε ο θάνατος. Και ότι την βοηθούσε πολύ στην συγγραφή και στην επιλογή των τραγουδιών της... Παρά τη δηκτικότητα και την επιθετικότητα που έχουν τα τραγούδια της, λέει δημόσια ότι ξέρει να συγχωρεί και ότι οι “machos” που θέλουν να κατακτήσουν την καρδιά της μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι, γιατί θα τους δωθεί σίγουρα και μια δεύτερη ευκαιρία.
Το σίγουρο είναι ότι έχει μετατρέψει την οργή, την απάτη, τον πόνο και την μοναξιά σε τέχνη, σε τραγούδι-έμβλημα. Πιστεύει όμως (;) ότι με τα λόγια των τραγουδιών της μπορεί οι «hombres malvados» (κακοί άνδρες) να μετανοήσουν.

Ο πρώτος της σύζυγος* είναι αυτός που άκουσε για πρώτη φορά την φράση που την έχει κάνει διάσημη σε όλη την Λατινική Αμερική: ¿Me estás oyendo, inútil? (Με ακούς, άχρηστε;) Τί είναι λοιπόν ένας inútil για την Paquita; «Ένας αδιόρθωτος ψεύτης, ένας καλός για το τίποτα» συνηθίζει να λέει. Το περίεργο είναι ότι όταν φωνάζει αυτήν την ερώτηση στο μαγαζί της ή στις συναυλίες της, οι άνδρες απαντούν! Αν και έχει πάντα αέρα σοβαρό και μελαγχολικό, εξακολουθεί να «στολίζεται» με τα λουσάτα φορέματα που προτιμούν οι «λαϊκές» τραγουδίστριες και να προσέχει την εμφάνισή της (αν εξαιρέσει κανείς τα δεκάδες παραπάνω κιλά που την συνοδεύουν...). Λέει ότι μπορεί να μοιάζει σκληρή δυναμική, μέσα της όμως πληγώνεται εύκολα και κλαίει συχνά. Πληθωρική Μεξικάνα, να μια λέξη που την περιγράφει με αρκετή ακρίβεια.
Στις συναυλίες της η Paquita la del Barrio συγκινεί το κοινό της, αυτό το πλήθος που αλοίφει τις πληγές του με μελωδίες που του θυμίζουν τον πόνο του. Η Paca «ζει» στις καντίνες, στα μπαρ και στα μικρά φτωχικά μαγαζιά της γειτονιάς, αλλά και σε συναυλιακούς χώρους, σε πλατείες, σε μουσικές εκδηλώσεις στο εξωτερικό. Αυτό που έχει σημασία γι αυτήν είναι να σπάσει το κατεστημένο, να ξεφύγει από την πεπατημένη, να ρίξει όπως λέει λεμόνι στις πληγές της καρδιάς και μετά μια γερή γουλιά τεκίλας. Θέλει να μεθύσει το κοινό της από την περιφρόνηση των στίχων, να το κάνει να ουρλιάζει μέχρι να καεί στην κόλαση της μοναξιάς. Αυτό είναι το παιχνίδι της, αυτά είναι τα τραγούδια της. Λεκτικές σφαλιάρες, αισθηματικές telenovelas, γεμάτες με απελπισμένες φωνές, πνιγμένες στον πόνο από τις πολλές απουσίες. Γι αυτό και είναι τραγουδίστρια popular, τραγουδίστρια του λαού δηλαδή, όπως λένε στο Μεξικό. Γιατί απευθύνεται σε ένα λαό που τις τελευταίες δεκαετίες «τρέφεται» και "εκπαιδεύεται" από τις ρομαντικές σαπουνόπερες και τα ξένα τηλεοπτικά βάσανα που πάντα τα νοιώθει σαν δικά του. Είναι ένα «αισθηματικό» κεφάλαιο για ένα λαό που καταφεύγει και εκτονώνεται στο εύκολο κλάμμα. Τεντώνει το δάχτυλο, δείχνοντας ένα φανταστικό εχθρό και φωνάζει ανάμεσα στα τραγούδια της, με σκληρές αλήθειες στην υπερβολή τους, που πονάνε. Φράσεις που κάνουν τις γυναίκες να ουρλιάζουν εκστασιασμένες και τους άνδρες –που δεν είναι λίγοι όσοι την παρακολουθούν να τραγουδά- να χαμογελούν ελαφρώς νευρικά. «Εγώ δεν είμαι μια όποια κι όποια, γιατί έχω έναν άνδρα πιο άνδρα από σένα», φωνάζει. Παρομοιάζει αυτούς που κοροϊδεύουν και απατούν τις γυναίκες τους με ποντίκια με δυο πόδια. «Υπάρχουν άχρηστοι που κρύβονται ακόμα και εδώ, ανάμεσά μας», τραγουδά και κοιτά προς το κοινό με διαπεραστικό βλέμμα. Οι δίσκοι της πωλούνται σαν φρέσκο ζεστό ψωμί, οι καντίνες γίνονται οι βωμοί που την προωθούν, οι παρατημένες γυναίκες δεν είναι πια μόνες τους, γιατί έχουν την Paquita συντροφιά για να πνίξουν τον καημό τους για “las pobres pistolitas” (τα μικρά πιστολάκια).

Με την Nelly, ένα από τα πέντε εγγόνια της

Προτιμά τις συναυλίες και το τραγούδι μπροστά στο κοινό, αντί για την τηλεόραση και το ραδιόφωνο. Παραμένει απλή, αυτή είναι μία από τις μεγάλες διαφορές της με τους συναδέρφους της, ποτέ δεν πήραν τα μυαλά της αέρα από την δημοσιότητα και αυτό ο κόσμος της το αναγνωρίζει και το ανταποδίδει με την αγάπη και την θέρμη του. Το μαγαζί της (και σπίτι της ταυτόχρονα!), το διάσημο cabaret-restaurant “La Casa de Paquita La Del Barrio” στην πολυσύχναστη γειτονιά του Guerrero (πολεμιστής) στην πόλη του Μεξικό (La casa de Paquita la del Barrio, Zarco 202, col. Guerrero, Entre Luna y Estrella, Tel. 55 83 81 31, Centro de la canción gozosa y el despecho), είναι πάντα γεμάτο από κόσμο. Ο Enrique Bunbury, σύγχρονο είδωλο της Μεξικανικής ροκ σκηνής, δηλώνει ότι το μαγαζί της Paquita είναι το αγαπημένο του γιατί έχει καλές τιμές! Και γιατί του αρέσει αυτό το περιβάλλον που θυμίζει καρναβάλι, αυτή η μικρή γωνιά του κόσμου όπου η Paquita είναι η Βασίλισσα.
Κάθε εμφάνισή της στο κοινό, η Paquita la del Barrio την κλείνει με τραγούδια που μιλούν για ελπίδα. Ανοιχτό Βιβλίο. Προτρέπει να ανοίξει η καρδιά, για να περιμένουν οι «απατημένοι» και «παρατημένοι» μια νέα σελίδα αγάπης που θα «γράφει όμορφα». Όμως, για την Paca η αγάπη πάντα προκαλεί πόνο, γι αυτό και η ίδια νοιώθει ότι έχει εισπράξει μεγάλο μέρος και από τα δύο, περισσότερο ίσως από όσο άντεχε. Αγάπη λοιπόν που αναπόφευκτα θα μετατραπεί σε πόνο που θα βρίσκεται να τραγουδά πάντα μια Paquita, για να κλείσουν πιο γρήγορα οι πληγές, για να εξορκιστεί η απάτη στη λησμονιά, πόνο που γίνεται τραγούδι ακόμα και σήμερα, σε κάποια μέρη του κόσμου... Ενός άλλου κόσμου.

* Είδες που την λύσσαμε τελικά την απορία της ακροάτριας που έψαχνε να βρει ποιός κρύβεται πίσω από τα basuras Nick?

Συνέντευξη της Paquita στα ισπανικά

2 λέξεις για την Paquita (ανάμεσα σε διάφορες αμερικάνικες παραπληροφορητικές υπερβολές) στους Times της Νέας Υόρκης

Citro, Nick, δικό σας. Fue un placer. ¡Salud!